Τα τελευταία μηνύματα του 29χρονου Χρήστου Ζορμπά που σκοτώθηκε για ένα μεροκάματο, στο εργοστάσιο Ήπειρος στην Άρτα. Ο Χρήστος λίγες ημέρες πριν σκοτωθεί στις εγκαταστάσεις της γαλακτοβιομηχανίας «Ήπειρος» στην Άρτα, είχε εκφράσει τον φόβο του ότι θα συμβεί κάτι κακό επειδή «είμαστε των φτηνών λύσεων».
Ειδικότερα, όπως σημειώνει η Γιώτα Τέσση στο ρεπορτάζ της στην Εφημερίδα των Συντακτών, ο θάνατος του 29χρονου ηλεκτρολόγου Χρήστου Ζορμπά από ηλεκτροπληξία κατά τη διάρκεια της βάρδιας του στη γαλακτοβιομηχανία «Ηπειρος» τον Ιούνιο του 2020 καταγράφηκε ως ακόμη ένα εργατικό δυστύχημα. Ομως κατά τη διάρκεια της δίκης των υπεύθυνων του εργοστασίου τα αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για ακόμη μία περίπτωση εργαζόμενου που επιλέχθηκε ως φτηνό και αναλώσιμο εργατικό δυναμικό διασφαλίζοντας τα υπερκέρδη των εργοδοτών, ακόμα και με τη ζωή του.
Στο εδώλιο του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Άρτας κάθονται ο ιδιοκτήτης της γαλακτοβιομηχανίας, ο διευθυντής του εργοστασίου και ο τεχνικός ασφαλείας, κατηγορούμενοι για ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Ισχυρίζονται ότι στο εργαστήριο τηρούνταν όλα τα μέτρα ασφαλείας, αλλά τους διαψεύδουν το πόρισμα του Τμήματος Επιθεώρησης Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία και η έκθεση του πραγματογνώμονα που καταγράφουν ανεπαρκέστατα μέτρα ασφαλείας στις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, με πιο χαρακτηριστικό ότι στον ηλεκτρικό πίνακα που βρισκόταν στο πατάρι δεν υπήρχε ρελέ διαφυγής.
Στις 30 Μαΐου ο Χρήστος εκφράζει σε φίλο του τον φόβο του για «το ΣΚ που έρχεται» εξαιτίας των ελλιπών μέτρων προστασίας στο εργοστάσιο. Ουσιαστικά, προέβλεψε τον θάνατό του καθώς εκείνο το Σαββατοκύριακο σκοτώθηκε στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου.
Η συνομιλία
Μπρούμυτα και πάνω στο τροφοδοτικό, εντοπίστηκε νεκρός ο Χρήστος από συναδέλφους του το βράδυ της 6ης Ιουνίου 2020. Eίχε απογευματινή βάρδια και κλήθηκε να αντικαταστήσει καμένες λάμπες φθορίου στην οροφή του χώρου παραγωγής. Κάποιες από τις λάμπες δεν άναβαν μετά την αντικατάστασή τους και επιχείρησε να ελέγξει το τροφοδοτικό.
Γιος βιοπαλαιστών, με πατέρα οικοδόμο και μητέρα γαζώτρια, ο Χρήστος σπούδασε στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΤΕΙ Πάτρας και ως φοιτητής πηγαινοερχόταν στην Αρτα για να βοηθάει τον πατέρα του στην οικοδομή. Επιασε δουλειά στη γαλακτοβιομηχανία τρεις μήνες πριν από τον θάνατό του. Δεν διέθετε προϋπηρεσία· μόνο το πτυχίο και την πρακτική άσκηση στη ΔΕΗ. Μέσα από τις καταθέσεις των γονιών και της αδελφής του το δικαστήριο έμαθε ότι ο Χρήστος είχε αγοράσει ο ίδιος τον εξοπλισμό για τη δουλειά και ανησυχούσε ότι κάτι θα συμβεί.
«Το Σάββατο είμαι μόνος», «μακάρι να μη γίνει κάτι», «με βάζουν και πλένω τους πίνακες για να ξαναβάλουμε εξαρτήματα που κάνουν 10 ευρώ. Είμαστε των φτηνών λύσεων» έγραφε σε συζητήσεις με φίλους του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που επιδείχθηκαν στο δικαστήριο.
Οι γονείς κατέθεσαν ότι έκανε συχνά παράπονα πως δεν είχε πάρει σωστή εκπαίδευση και αναρωτιόταν: «Πώς γίνεται σε ένα τόσο μεγάλο εργοστάσιο να υπάρχουν το πρωί τρία άτομα βάρδια και το βράδυ να είμαι μόνος μου;». Πόσο μάλλον όταν δεν διέθετε προϋπηρεσία και εμπειρία. «Ο Χρήστος φοβόταν, μου έλεγε “να αποκτήσω προϋπηρεσία και να φύγω”», είπε η μητέρα του και η αδελφή του ρωτούσε τους κατηγορούμενους: «Γιατί τον αφήσατε μόνο του; Θα έπρεπε να ήταν δύο άτομα γι’ αυτή την εργασία». Το ζήτημα αυτό θα απασχολήσει τους δικαστές πριν πάρουν την απόφασή τους: η εταιρεία έστειλε μόνο έναν εργαζόμενο για να αντικαταστήσει λαμπτήρες που ήταν καμένοι πριν από μέρες, σε πίνακα που βρισκόταν σε πατάρι χωρίς ρελέ διαφυγής.
Γάντια των τριών… λεπτών
Για να αντικρούσει το κατηγορητήριο η επιχείρηση ισχυρίζεται ότι δεν μπορούσε να τοποθετηθεί ρελέ διαφυγής στο πατάρι λόγω του συστήματος γείωσης και ρίχνει το φταίξιμο στον Χρήστο για το ότι δεν φόρεσε γάντια. Ομως, ο πραγματογνώμονας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας είναι κατηγορηματικός ότι μπορούσε να τοποθετηθεί ρελέ, κάτι που αποδεικνύεται και από το ότι ρελέ μπήκε μετά τον θάνατο του Χρήστου, αφού ξηλώθηκε η αρχική ηλεκτρολογική εγκατάσταση.
Οσον αφορά τα γάντια, μέσα από επίμονες ερωτήσεις των δικηγόρων της οικογένειας (Θανάσης Καμπαγιάννης, Ολγα Τσουμάνη και Εύη Συγίζη), προσκομίστηκε στο δικαστήριο απόδειξη της εταιρείας για αγορασμένα γάντια μιας χρήσης, τα οποία βρίσκονταν στην αποθήκη και μπορούσαν να τα προμηθευτούν οι εργαζόμενοι. Οπως αποδείχθηκε, πρόκειται για γάντια νιτριλίου, που κοστίζουν τρία λεπτά το ένα και δεν έχουν καμία σχέση με γάντια μονωτικά που χρησιμοποιούν οι ηλεκτρολόγοι.
«Στον χώρο, που ήταν δύσκολα προσβάσιμος, υπήρχε στο δάπεδο καλώδιο που ήταν συνδεδεμένο με δύο τροφοδοτικά τριών φάσεων μέσα σε πλαστικά κουτιά, τα οποία βρέθηκαν ανοιχτά στο δάπεδο […] Ο θανών κρατούσε έναν κόφτη στο δεξί χέρι, μονωτική ταινία, φακό και δεματικά καλώδια. Κατά τη συνδεσμολογία των καλωδίων ήρθε σε επαφή με σημείο υπό τάση, με αποτέλεσμα η τάση ρεύματος των 220 Volt να τον χτυπήσει και να τον κεραυνοβολήσει με ένταση 16 Amber», αναφέρει το πόρισμα.
Έτσι σκοτώθηκε ο Χρήστος. Αλλά ο οικονομικός διευθυντής του εργοστασίου, που κατέθεσε ως μάρτυρας υπεράσπισης των κατηγορούμενων, υποστήριξε ότι ο όμιλος Παντελιάδη περιλαμβάνει τρία εργοστάσια, έχει ετήσιο τζίρο πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ και δίνει παροχές στους εργαζόμενους, όπως τη δυνατότητα να ψωνίζουν από σούπερ μάρκετ που ανήκουν στον όμιλο (My Market). Ετήσιος τζίρος πάνω από 50 εκατ. ευρώ αλλά ο όμιλος δίνει σε ηλεκτρολόγους γάντια που χρησιμοποιούν καθαρίστριες; Αναθέτει μονοβάρδια σε εργαζόμενο χωρίς προϋπηρεσία; Και δεν φροντίζει να υπάρχει ρελέ στις εγκαταστάσεις του;
