Η έρευνα αποκάλυψε 53 “ξεχασμένα” παιδιά που ζουν σήμερα στα Νοσοκομεία Παίδων της Αθήνας.
Βρέφος παρέμεινε στο νοσοκομείο 8 χρόνια επειδή δεν υπήρχε δομή να το δεχθεί. Τι αποκαλύπτει επείγουσα εγκύκλιος του Αρείου Πάγου.
Η καταγγελία για ασέλγεια 14χρονου σε 7χρονο μέσα στο «Παίδων» και ο σοβαρός τραυματισμός στα δάκτυλα ενός άλλου ανηλίκου. Για πρώτη φορά στο φως η δικογραφία.
Το σοβαρό νομικό κενό και η απάντηση της αρμοδίας υφυπουργού. Πώς στην «Κιβωτό του κόσμου» βρέθηκαν 363 λιγότερα παιδιά.
Των Δημήτρη Χατζηνικόλα, Βασίλη Γαλούπη, Πάνου Κατσαχνιά, Βαγγέλη Τριάντη.
Πρόκειται για τα παιδιά των οποίων οι Εισαγγελικές αρχές παίρνουν την επιμέλεια από τις οικογένειές τους (πολλές φορές μονογονεϊκές) ή πρόκειται για ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, τα οποία οδηγούν στα παιδιατρικά νοσοκομεία της χώρας (συνήθως στα τρία νοσοκομεία της Αττικής, στο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού, στο Παίδων Αγία Σοφία και στο Παίδων Πεντέλης), προκειμένου να υποβληθούν και στις απαραίτητες εξετάσεις μέχρι να προωθηθούν σε δομές. Ωστόσο, λόγω σημαντικών ελλείψεων και της γραφειοκρατίας, τα παιδιά αυτά παραμένουν σε έναν θάλαμο νοσοκομείου πολλούς μήνες, ακόμη και χρόνο, χωρίς καμία μέριμνα. Χωρίς παιδοψυχολόγους, χωρίς δασκάλους, χωρίς την απαραίτητη κοινωνικοποίηση για την τρυφερή ηλικία τους. Επί της ουσίας εξασφαλίζοντας μόνο ένα πιάτο φαγητό την ημέρα και ένα κρεβάτι για ύπνο το βράδυ.
Η δημοσιογραφική έρευνα των Data Journalists αποκάλυψε ότι σήμερα, παραμονές Χριστουγέννων 2022, στα δύο κεντρικά Νοσοκομεία Παίδων της Αθήνας, ζουν ουσιαστικά “παρατημένα” 53 παιδιά. Συγκεκριμένα, 37 παιδιά μεγαλώνουν στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών “Αγλαϊα Κυριακού” και 16 παιδιά στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”.
Η έρευνα αποκαλύπτει σήμερα ότι πολλά από τα παιδιά αυτά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης και ορισμένα απλώς εξαφανίζονται, αφού μεγάλο μέρος της ημέρας τους το περνάνε στον προαύλιο χώρο των νοσοκομείων όπου διαμένουν.
Επίσης από το ρεπορτάζ προέκυψε ότι εκτός από την περίπτωση της καταγγελίας μιας μητέρας για τον κατ’ εξακολούθηση βιασμό του 7χρονου γιού της από 14χρονο παιδί στα μέσα του περασμένου Νοεμβρίου στο Νοσοκομείο Παίδων, στις 5 του περασμένου Νοεμβρίου ένα παιδί που νοσηλεύεται εκεί και αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας έστριψε και έσπασε τα δάχτυλα του χεριού (προκαλώντας μάλιστα ζημιά στους τένοντες) ενός 14χρονου.
Αν κάτι πρέπει να κρατήσει κανείς, είναι ότι ο Εισαγγελέας Ανηλίκων είναι εκείνος που θα χειριστεί την υπόθεση σε δεύτερο βαθμό. Όταν τα παιδιά αυτά φτάσουν στα νοσοκομεία, η ευθύνη περνά στα χέρια του υπουργείου Υγείας. Από την πλευρά της η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αρμόδια για θέματα Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Δόμνα Μιχαηλίδου, είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά των παιδιών αυτών από τους θαλάμους των νοσοκομείων στις δομές. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η ευθύνη χάνεται μεταξύ των υπευθύνων. Αρκεί να φανταστεί κανείς ότι υπήρξε περίπτωση βρέφους που παρέμεινε οκτώ χρόνια, αρχικά στο βρεφοκομείο και στη συνέχεια στο νοσοκομείο!
Επίσης αποκαλύπτουμε ότι η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, αρμόδια για «την εποπτεία επί των υποθέσεων που αφορούν στην προστασία, παραβατικότητα, θυματοποίηση και επιμέλεια ανηλίκων», γνώριζε τουλάχιστον από τον Ιούνιο του 2021 τι συμβαίνει με τα παιδιά αυτά και για αυτό απέστειλε εγκύκλιο (που δημοσιεύουμε σήμερα) προς τους εισαγγελείς Πρωτοδικών όλης της χώρας, με την οποία δινόταν οδηγίες προς τους Εισαγγελείς ανηλίκων που χειρίζονται τέτοιου είδους υποθέσεις, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος παραμονής των παιδιών στα νοσοκομεία.
Στην ίδια μάλιστα εγκύκλιο, η ανώτατη εισαγγελική λειτουργός, διαπίστωνε την «απροθυμία των φορέων παιδικής προστασίας να υποδεχτούν ανήλικα, κυρίως όταν αυτά παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς»!
Από τον Ιούνιο του 2021 ο Άρειος Πάγος είχε διαπιστώσει το πρόβλημα
Μια έρευνα σοκ των Data Journalists: Βρέφος παρέμεινε στο νοσοκομείο 8 χρόνια επειδή δεν υπήρχε δομή να το δεχθεί. Τι αποκαλύπτει επείγουσα εγκύκλιος του Αρείου Πάγου.
Τον Ιούνιο του 2021 η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, αρμόδια για «την εποπτεία επί των υποθέσεων που αφορούν στην προστασία, παραβατικότητα, θυματοποίηση και επιμέλεια ανηλίκων», απέστειλε μία εγκύκλιο προς τους Εισαγγελείς Πρωτοδικών όλης της χώρας. Η εγκύκλιος αφορούσε στα «ζητήματα σχετικά με την αναδοχή, την υιοθεσία και τη διαδικασία αφαίρεσης της γονικής μέριμνας/επιμέλειας των ανηλίκων από τους γονείς ή τους ασκούντες την επιμέλεια αυτών» και κοινοποιούνταν στους Εισαγγελείς Εφετών της χώρας, στο υπουργείο Δικαιοσύνης, στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και στην Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου περιέγραφε στην 10σέλιδη εγκύκλιό της, τον ρόλο των εισαγγελέων ανηλίκων ως «εγγυητών» της προστασίας των δικαιωμάτων των ανηλίκων, μέσα από διαδοχικές νομοθετικές ρυθμίσεις.
Όπως ανέφερε η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου,«οι εισαγγελείς ανηλίκων καλούνται μεταξύ άλλων, να παρέχουν την υποστήριξή τους στους κορυφαίους για την παιδική προστασία θεσμούς της αναδοχής και της υιοθεσίας, με τους οποίους όπως είναι γνωστό, επιδιώκεται η εξασφάλιση στα παιδιά της θαλπωρής της οικογένειας, του κατάλληλου δηλαδή περιβάλλοντος για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και η σταδιακή εγκατάλειψη του πεπαλαιωμένου μοντέλου της ιδρυματικής φροντίδας».
Το βρέφος που παρέμεινε οκτώ χρόνια
Η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, διαπίστωνε στην εγκύκλιο ορισμένα «προβλήματα» που είχαν αναδειχτεί έπειτα από συνομιλίες και ανταλλαγή απόψεων με εισαγγελείς ανηλίκων σε ολόκληρη τη χώρα. Ένα από αυτά ήταν η «μακροχρόνια παραμονή των βρεφών και γενικότερα των παιδιών στα νοσοκομεία, εν αναμονή της τοποθέτησής τους σε κάποιο ίδρυμα». Με απλά λόγια, η Δικαιοσύνη σε ανώτατο επίπεδο αναγνώριζε και παραδεχόταν το πρόβλημα που δημιουργείται με τα δεκάδες “παρκαρισμένα” παιδιά σε νοσοκομεία μέχρι να βρεθεί ανάδοχος οικογένεια ή έως ότου να μπουν σε κάποιο ίδρυμα. Στην εγκύκλιο δινόταν στην ουσία οδηγίες προς τους εισαγγελείς ανηλίκων που χειρίζονται τέτοιου είδους υποθέσεις, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος παραμονής των παιδιών στα νοσοκομεία. Είναι εντυπωσιακό ότι υπήρξε περίπτωση βρέφους που παρέμεινε αρχικά στο βρεφοκομείο και στη συνέχεια στο νοσοκομείο περί τα οκτώ χρόνια, σε μία κρίσιμη δηλαδή για ένα παιδί ηλικία που θα μπορούσε να του δημιουργήσει «αθεράπευτα τραύματα».
«…Με τον τρόπο αυτό το βρέφος τοποθετείται απευθείας από το μαιευτήριο στην οικογένεια, λίγες μόλις εβδομάδες μετά την γέννησή του και ελαχιστοποιείται το χρονικό διάστημα παραμονής του σε ιδρυματικό περιβάλλον σε αντίθεσή με το παρελθόν, κατά το οποίο το χρονικό αυτό διάστημα (αρχικά στο βρεφοκομείο και στη συνέχεια στο νοσοκομείο), μπορούσε να καλύψει χρόνια (έφθασε σε κάποια περίπτωση μέχρι και τα οκτώ), τα πρώτα δηλαδή κρίσιμα χρόνια για τη ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού, δημιουργώντας του αθεράπευτα τραύματα..», ανέφερε μεταξύ άλλων στην εγκύκλιο της η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου.
Απροθυμία των φορέων να υποδεχτούν ανήλικα
Στην ίδια εγκύκλιο, η ανώτατη εισαγγελική λειτουργός διαπίστωνε όμως και κάτι ακόμη. Την «απροθυμία των φορέων παιδικής προστασίας να υποδεχτούν ανήλικα, κυρίως όταν αυτά παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς». Το γεγονός αυτό έχει ως «αποτέλεσμα» τα παιδιά αυτά να φιλοξενούνται μακροχρόνια «σε παιδιατρικές ή παιδοψυχιατρικές κλινικές, χωρίς να έχουν ανάγκη νοσηλείας, κάποιες φορές με αστυνομική φύλαξη με ό,τι προβλήματα αυτό συνεπάγεται».
Δεν ήταν και το τελευταίο πρόβλημα που εντόπισε η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη. Ένα ακόμη είχε να κάνει με τις εκθέσεις κοινωνικής μέριμνας που υποβάλλονταν στους εισαγγελικούς λειτουργούς. Κατά την εγκύκλιο, οι εκθέσεις αυτές ήταν «μη επαρκώς τεκμηριωμένες» με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται το έργο των Εισαγγελέων. Για τους λόγους αυτούς προτείνονταν μία σειρά από λύσεις και δίνονταν κατευθυντήριες γραμμές. Όπως για παράδειγμα, «ο κοινωνικός λειτουργός να έχει επαρκή γνώση του υπό διερεύνηση περιστατικού», «να εφαρμόζεται μία ενιαία μεθοδολογία για τη διαγνωστική εκτίμηση των αναγκών του παιδιού» και να «τηρούνται στατιστικά στοιχεία από την κάθε Εισαγγελία Πρωτοδικών».
Διαβάστε αναλυτικά την εγκύκλιο της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου
https://drive.google.com/file/d/1SdyvxLVrh41v02nPIVJ9h1tMRQWepafa/view
Καταγγελία για ασέλγεια 14χρονου σε 7χρονο!
Η καταγγελία για ασέλγεια 14χρονου σε 7χρονο μέσα στο «Παίδων» και ο σοβαρός τραυματισμός στα δάκτυλα ενός άλλου ανηλίκου.
Στα μέσα του περασμένου Νοεμβρίου, ένα ανήλικο αγόρι το οποίο βρισκόταν στο νοσοκομείο Παίδων με εισαγγελική εντολή, κατήγγειλε στη μητέρα του τον «κατ΄ εξακολούθηση βιασμό του από» 14χρονο παιδί που επίσης βρισκόταν στο νοσοκομείο με εισαγγελική εντολή. Το περιστατικό φέρεται να έγινε στην τουαλέτα του νοσοκομείου, υπό την απειλή μαχαιριού.
Ο 7χρονος είχε μεταβεί στο νοσοκομείο Παίδων τον Σεπτέμβριο του 2022, καθώς όπως προκύπτει από επίσημα έγγραφα που εξασφάλισαν οι Data Journalists, η επιμέλεια του παιδιού, όπως επίσης και του μόλις δύο μηνών αδερφού του, είχε αφαιρεθεί από τη μητέρα με εισαγγελική διάταξη.
Στο άκουσμα της περιγραφής η μητέρα, άρχισε να αντιδρά έντονα. Πράγματι στο σημείο έσπευσε η Άμεση Δράση η οποία κατέγραψε το συμβάν, ενώ σχηματίστηκε δικογραφία.
Η καταγγελία προκάλεσε σάλο. Ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης παρενέβη και διέταξε τη διενέργεια Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης για το περιστατικό, ενώ παράλληλα η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών ξεκίνησε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης για τη διερεύνηση του περιστατικού. Στο νοσοκομείο έφτασε και ο νονός του 7χρονου ο οποίος φέρεται να εντόπισε τον 14χρονο και να τον γρονθοκόπησε. Το περιστατικό ανέδειξε τις συνθήκες διαβίωσης των παιδιών που φιλοξενούνται στα νοσοκομεία με εισαγγελική εντολή μέχρι να βρεθεί ανάδοχος οικογένεια ή κάποιο ίδρυμα για να φιλοξενηθούν. Είναι εντυπωσιακό πως εν έτει 2022 η χώρα μας δεν διαθέτει επαρκείς δομές για τη φιλοξενία αυτών των παιδιών, με αποτέλεσμα να μένουν για μήνες στα νοσοκομεία σε πλήρως ακατάλληλες συνθήκες.
Η Μαρία Σπυράκη είναι δικηγόρος και έχει αναλάβει την υπόθεση του βιασμού του 7χρονου αγοριού από τον 14χρονο, ενώ διαθέτει εμπειρία από το χειρισμό παρόμοιων υποθέσεων. Όπως εξηγεί, «τα παιδιά που μεταβαίνουν στο Παίδων υφίστανται απίστευτη βία από τους νοσηλευτές, το ιατρικό προσωπικό και από τους συνοσηλευόμενούς τους» Ουσιαστικά, όπως υπογραμμίζει, οι συνθήκες φιλοξενίας θυμίζουν «συνθήκες κράτησης για τους νοσηλευόμενους».
«Κίνδυνος για την ψυχική υγεία των παιδιών μου»
Μετά το περιστατικό η μητέρα, μέσω της συνηγόρου της Μαρίας Σπυράκη, κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα προς την Εισαγγελία Ανηλίκων Αθηνών προκειμένου να πάρει ξανά την επιμέλεια των δύο της παιδιών, που της είχε αφαιρεθεί τον περασμένο Σεπτέμβριο. Στην αίτηση γινόταν λόγος για την ακαταλληλότητα του νοσοκομείου Παίδων να φιλοξενεί παιδιά, ενώ επισημαίνονταν οι «κίνδυνοι» για την ψυχική υγεία των δύο της παιδιών.
«…Υφίσταται κίνδυνος υπαρκτός και αναπότρεπτος από την περαιτέρω παραμονή έστω και αυτή της μιας ημέρας στο ως άνω νοσοκομείο για την ψυχική υγεία των ανήλικων τέκνων μου..», αναφέρονταν μεταξύ άλλων στην αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, καθώς επίσης:
«…Εν τοις πράγμασι ουδείς είναι αρμόδιος και ουδείς αναλαμβάνει την ευθύνη πλέον του διμήνου για να αποκατασταθούν τα ανήλικα παιδιά μου και σερνόμαστε σε ένα νοσοκομείο με άκρως βεβαρυμμένο παρελθόν, τόσο από τη μεριά της υλικοτεχνικής υποδομής όσο και του ελλιπούς όσο και ανύπαρκτου προσωπικού..». Η αίτηση τελικά απερρίφθη από την Εισαγγελία Ανηλίκων.
https://drive.google.com/file/d/136jV8R175U3MbujVo-JpylasDLpuxDuN/preview
Έσπασαν τα δάχτυλα σε άλλον ανήλικο!
Η δικηγόρος Μ. Σπυράκη αποκαλύπτει μάλιστα ένα ακόμη περιστατικό που έλαβε χώρα στο Νοσοκομείο Παίδων. Ένα από τα παιδιά που νοσηλεύεται εκεί και αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας, «έπιασε τα δάχτυλα ενός άλλου 14χρονου νοσηλευόμενου στο Παίδων του τα έστριψε και του τα έσπασε, κάνοντας ζημιά στους τένοντες».
Όπως επισημαίνει, το περιστατικό αυτό έγινε στις 5 Νοεμβρίου του 2022. Την ίδια περίοδο που ο 7χρονος κατήγγειλε στη μητέρα του το βιασμό από τον 14χρονο νοσηλευόμενο. Ωστόσο, παρά το σοβαρό τραυματισμό του παιδιού, μέχρι και τις 12 Νοεμβρίου δεν είχε πραγματοποιηθεί μαγνητική εξέταση στον ανήλικο στο νοσοκομείο.
«Το περιστατικό αυτό έγινε στις 5 Νοεμβρίου. Μέχρι τις 12 του ίδιου μήνα δεν είχε πραγματοποιηθεί η μαγνητική εξέταση του παιδιού», υπογραμμίζει στους Data Journalists η δικηγόρος Μαρία Σπυρακη και συμπληρώνει:
«Μέχρι και σήμερα δεν έχουμε μάθει το αποτέλεσμα της γνωμάτευσης. Αν και η μητέρα ζητεί επιμόνως τα αντίγραφα του ιατρικού φακέλου, μέχρι και σήμερα δεν τα έχει λάβει».
Το παράδοξο της διαδικασίας
Η δικηγόρος Μαρία Σπυράκη επισημαίνει μάλιστα και ένα παράδοξο από τη διαδικασία εισαγωγής παιδιών στα νοσοκομεία με εισαγγελική εντολή. Αν και μεταβαίνουν εκεί με εισαγγελική εντολή επειδή διαπιστώνεται η ακαταλληλότητα του οικογενειακού του περιβάλλοντος, εντούτοις στο νοσοκομείο το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό απαιτεί τη γονεϊκή παρουσία.
«Η εισαγγελική εντολή που συνοδεύει τα ανήλικα κάνει λόγο για άμεση απομάκρυνση από το γονεϊκό περιβάλλον. Εντούτοις στο νοσοκομείο οι νοσηλευτές απαιτούν τη γονεϊκή παρουσία γιατί κανείς δεν μπορεί να προσέξει αυτά τα παιδιά» σημειώνει η κα Σπυράκη, ενώ υπογραμμίζει πως «οι παραβατικές συμπεριφορές δεν είναι αόριστες, καθώς το παιδί με το που μπαίνει στο νοσοκομείο καθίσταται αυτομάτως θύμα ρατσιστικής βίας και ουδείς ενδιαφέρεται γι αυτό».
Δεν είναι όμως μόνο τα παιδιά που νοσηλεύονται που -όπως καταγγέλλεται- πέφτουν θύματα βίας, είτε λεκτικής είτε σωματικής. Παρόμοιες καταστάσεις φέρονται να βιώνουν και οι γονείς που μερικές φορές τα συνοδεύουν και των οποίων η επιμέλεια τους έχει αφαιρεθεί.
«Οι γονείς καθίστανται από τους νοσηλευτές και λοιπούς εργαζομένους του νοσοκομείου, θύματα bullying. Σε περίπτωση που οι γονείς ζητούν ιατρική φροντίδα, η απάντηση είναι απευθυνθείτε στον εισαγγελέα που σας έφερε εδώ», αναφέρει η δικηγόρος Μαρία Σπυράκη.
«Γκρίζα» ζώνη μεταξύ υπουργείου και εισαγγελίας τα παιδιά των νοσοκομείων
Στην Ελλάδα το σύστημα παραμένει ακόμα μακριά από τον ευρωπαϊκό στόχο της από-ιδρυματοποίησης. Οι δομές, ως επί το πλείστον ιδιωτικές και με τη μορφή ΜΚΟ χρηματοδοτούμενων από το Δημόσιο και από ιδιωτικές χορηγίες, εξακολουθούν να αποτελούν την κεντρική λύση για τα απροστάτευτα παιδιά.
Σύμφωνα με τις προσθήκες που έγιναν στον νόμο περί αναδοχής τον περασμένο Μάιο από την υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Δόμνα Μιχαηλίδου, υπάρχει πλέον υποχρέωση να τηρείται Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων, «στο οποίο εγγράφονται υποχρεωτικά όλοι οι ανήλικοι που τοποθετούνται σε μονάδες παιδικής προστασίας και φροντίδας ή πρόκειται να τοποθετηθούν σε ανάδοχο γονέα με δικαστική απόφαση ή με εισαγγελική διάταξη ή με σύμβαση ή με τις διατάξεις του άρθρου 18 του παρόντος ή πρόκειται να υιοθετηθούν».
Σε άλλο άρθρο αναφέρεται ότι «Οι κοινωνικές υπηρεσίες των δημόσιων νοσοκομείων και των δημόσιων μαιευτηρίων, υποχρεούνται να τηρούν Ειδικό Μητρώο Ανηλίκων στο οποίο εγγράφονται, μέσα σε 48 ώρες από την άφιξή τους, όλοι οι ανήλικοι που δεν συνοδεύονται από τον κηδεμόνα τους ή παραπέμπονται σε αυτά από την αρμόδια εισαγγελική αρχή».
Ωστόσο, για τα παιδιά που είναι «ξεχασμένα» στα νοσοκομεία, το τοπίο είναι θολό και το μπαλάκι των αρμοδιοτήτων… κινείται από το υπουργείο στην εισαγγελία και τούμπαλιν.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, απαιτείται πάντα εισαγγελική απόφαση για να τοποθετηθούν ανήλικοι σε ανάδοχο γονέα ή σε δομή. «Η αναδοχή ανηλίκου προκρίνεται ιδίως για περιπτώσεις έκθετων, ορφανών ή εγκαταλελειμμένων και από τους δύο γονείς, κακοποιημένων ή παραμελημένων από τους γονείς τους ή άλλους συνοικούντες, καθώς και ανηλίκων που διαβιούν σε ιδρύματα», όπως αναφέρεται.
Η επιλογή του ανάδοχου γονέα από το δικαστήριο δεν πρέπει να υπερβαίνει τον ένα μήνα από την ημερομηνία ανάθεσής του από το δικαστήριο ή από τον Εισαγγελέα. Και γίνεται υποχρεωτικά από τους εγγεγραμμένους στο Εθνικό Μητρώο Υποψήφιων Αναδόχων Γονέων ή από τους επαγγελματίες αναδόχους.
Τι απαντά στο Datajournalists το γραφείο της αρμόδιας υφυπουργού
Το σοβαρό νομικό κενό και η απάντηση της αρμόδιας υφυπουργού – Πώς στην «Κιβωτό του κόσμου» βρέθηκαν 363 λιγότερα παιδιά.
Πριν από την δημοσίευση της έρευνας οι Data Journalists απηύθυναν ερώτημα στην υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Δόμνα Μιχαηλίδου, σχετικά με το ότι υπάρχουν παιδιά που παραμένουν επί μήνες ή και χρόνια στα νοσοκομεία, ουσιαστικά «εκτός συστήματος αναδοχής».
Από το γραφείο της κ. Μιχαηλίδου απάντησαν ότι η διαδικασία εμπλοκής των νοσοκομείων περιλαμβάνει δυο στάδια. Αρχικά το απροστάτευτο παιδί πηγαίνει με εισαγγελική εντολή στο νοσοκομείο για εξετάσεις. Στο μεσοδιάστημα οι δικαστικές Αρχές ερευνούν κατά πόσο την επιμέλεια του ανήλικου μπορούν να αναλάβουν πρόσωπα από το συγγενικό περιβάλλον του. Αν δεν ολοκληρωθεί αυτό το στάδιο, δεν μπορεί να πάει ένα παιδί σε ίδρυμα.
Την όποια απόφαση για την επιμέλεια από συγγενείς ή από δομή την εκδίδει ο εισαγγελέας. Σύμφωνα με το γραφείο της υφυπουργού, «η υποχρέωση του υπουργείου αρχίζει από την στιγμή που η εισαγγελία καταλήξει στη λύση της δομής».
Ακριβώς αυτό το «γκρίζο» σημείο είναι που «εγκλωβίζει» τα παιδιά στα νοσοκομεία για πολύ περισσότερο από έναν μήνα, όπως ορίζει ο νόμος. Η κρατική και πολιτική ευθύνη αποδεικνύεται μια πολύ δύσκολη εξίσωση. Ταυτόχρονα κι επικίνδυνη, αφού ανήλικοι παραμένουν σε ένα νοσοκομειακό περιβάλλον δίχως αιτία αλλά και ουσιαστική μέριμνα.
«Έχασαν» 363 παιδιά!
Υπάρχει, όμως, και ένα ακόμα κενό που αποκαλύφθηκε με το σκάνδαλο της «Κιβωτού». Σύμφωνα με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας η «Κιβωτός του Κόσμου» δήλωνε ότι φιλοξενούσε στις δομές της περίπου 500 παιδιά. Όμως, όπως ανακοινώθηκε από τους κυβερνητικούς φορείς, τα παιδιά που καταγράφονταν επίσημα στο σύστημα ήταν μόλις 137.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν αυτή η «διαφορά αριθμών» αποτελεί και μια αιτία «μπλοκαρίσματος» να ενταχθούν σε δομές κι άλλα παιδιά, όπως αυτά των νοσοκομείων. Η «Κιβωτός» δήλωνε ψευδώς ότι φιλοξενούσε περισσότερα παιδιά, προφανώς για να προσελκύει περισσότερες δωρεές και κρατικές επιχορηγήσεις. Τα περισσότερα δωμάτια, όμως, παρέμεναν άδεια, κάτι που σήμαινε και λιγότερα έξοδα για την ίδια την ΜΚΟ, αλλά χωρίς να μειώνονται τα έσοδά της. Έτσι, είναι πιθανό να απαντούσε αρνητικά στα αιτήματα να δεχθεί κι άλλα παιδιά στις δομές της.
Ο νέος νόμος προβλέπει επίσης ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί στις κατά τόπους Περιφέρειες υποχρεούνται να υποβάλλουν δυο φορές τον χρόνο αναλυτικές εκθέσεις για κάθε δομή. Στην περίπτωση τον δομών της Κιβωτού, καμία τέτοια έκθεση Περιφέρειας δεν έχει δει μέχρι σήμερα το φως της δημοσιότητας. Από τις εκθέσεις θα μπορούσε να διαφανεί αν οι έλεγχοι είναι τυπικοί ή ουσιαστικοί. Αρμόδιο για να επιβάλλει τη διαδικασία είναι το υπουργείο Εργασίας.
Τα «αόρατα» παιδιά των νοσοκομείων δεν λαμβάνουν εκπαίδευση…
Αν και αποτελεί ποινικό αδίκημα η παραβίαση του νόμου περί υποχρεωτικής εκπαίδευσης, μια σημαντική παράμετρος για όσα συμβαίνουν με τα «αόρατα» παιδιά που χάνονται στις ρωγμές του συστήματος είναι ότι δεν πηγαίνουν σχολείο.
Η υποχρεωτικότητα της εκπαίδευσης επέστρεψε, λόγω της πανδημίας και των διαμαρτυριών για τη μάσκα, με την τροποποίηση στον νόμο του 2021. Ο νόμος περί υποχρεωτικότητας εφαρμόστηκε, σε βαθμό πλημμελήματος, για πρώτη φορά το 1985 («Όποιος έχει την επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου και παραλείπει την εγγραφή ή την εποπτεία του ως προς τη φοίτηση, τιμωρείται σύμφωνα με το άρθρο 458 του Ποινικού Κώδικα»). Μετά από διαδοχικές παρεμβάσεις είχε μετατραπεί αρχικά σε πταίσμα, ενώ στη συνέχεια η διάταξη που προέβλεπε ποινικές κυρώσεις καταργήθηκε.
Το 2021 δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ ο νόμος 4871/2021 «Μεταρρυθμίσεις στο νομοθετικό πλαίσιο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών και άλλες επείγουσες διατάξεις», στον οποίο περιλαμβάνεται διάταξη του υπουργείου Παιδείας για τις ποινές, με το άρθρο 88.
Συγκεκριμένα:
«Άρθρο 88: Υποχρεωτικότητα φοίτησης στο νηπιαγωγείο, στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο
Τροποποίηση δεύτερου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 1566/1985. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 1566/ 1985 (Α’ 167), περί της εποπτείας της φοίτησης στο νηπιαγωγείο, στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο από όποιον έχει την επιμέλεια του ανηλίκου, τροποποιείται, ώστε η παράλειψη εποπτείας να αφορά και σε όποιον έχει την πραγματική φροντίδα του ανηλίκου και να τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι δύο (2) έτη και χρηματική ποινή, και η παρ. 3 του άρθρου 2 διαμορφώνεται ως εξής: «3. Η φοίτηση είναι υποχρεωτική στο νηπιαγωγείο, στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο, εφόσον ο μαθητής δεν έχει υπερβεί το 16ο έτος της ηλικίας του. Όποιος έχει την επιμέλεια ή την πραγματική φροντίδα του ανηλίκου και παραλείπει την εγγραφή ή την εποπτεία του ως προς τη φοίτηση, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι δύο (2) έτη και χρηματική ποινή».
Οι Data Journalists έχουν ήδη απευθύνει ερωτήματα στον αρμόδιο Επίτροπο της Κομισιόν για τις Κοινωνικές Υποθέσεις, Νίκολας Σμιτ (Λουξεμβούργο), σχετικά με το αν γνωρίζει για το σκιώδες καθεστώς των απροστάτευτων παιδιών σε ελληνικά νοσοκομεία που αποκαλύπτει η έρευνά μας και για το γεγονός ότι – εκτός των άλλων – δεν λαμβάνουν εκπαίδευση και μέριμνα κοινωνικοποίησης. Επίσης, αν έχει υπ’ όψιν του κάτι ανάλογο σε άλλες χώρες – μέλη της ΕΕ, όπως και για τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε λάβει απάντηση στα ερωτήματά μας.
