Πριν λίγες μέρες το inside story αποκάλυψε ότι το καλοκαίρι του 2021 το κινητό του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη χακαρίστηκε με το λογισμικό υποκλοπών Predator. Το μεγάλο μυστήριο ήταν το ποιος. Ποιος παρακολουθούσε τον δημοσιογράφο;
- H κυβέρνηση Μητσοτάκη τον Μάρτιο του 2021 έφερε παράνομη τροπολογία στη Βουλή με την οποία άλλαξε ξαφνικά τον νόμο για τις παρακολουθήσεις της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ). Ο νέος νόμος, που ψηφίστηκε νύχτα, στέρησε από την ΑΔΑΕ (την ανεξάρτητη Αρχή για τη Διασφάλιση του Απορρήτου των Επικοινωνιών) τη δυνατότητα να γνωστοποιεί στους πολίτες ότι βρέθηκαν υπό παρακολούθηση.
Τον Ιούνιο του 2020 η ΕΥΠ κατέθεσε στην Cosmote αίτημα για άρση του απορρήτου σε αριθμό κινητού του Θανάση Κουκάκη. Η άρση ζητήθηκε για δύο μήνες με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.
H παρακολούθηση ενός δημοσιογράφου σε χώρα της ΕΕ εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ελευθερία του Τύπου και το κράτος δικαίου. Η υπόθεση Κουκάκη, ωστόσο, πάει πολύ βαθύτερα αλλά φτάνει και πολύ ψηλότερα:
- Το Μαξίμου είναι θεσμικά υπεύθυνο για την ΕΥΠ. Ο πρωθυπουργός, με απόφασή του μόλις μερικές μέρες μετά τη νίκη στις εκλογές του 2019, έθεσε την υπηρεσία υπό τον άμεσο έλεγχό του.
- Η ΕΥΠ επικαλέστηκε λόγους εθνικής ασφάλειας για να υποκλέψει τις επικοινωνίες του δημοσιογράφου. Πώς διακυβεύεται η εθνική ασφάλεια από έναν οικονομικό ρεπόρτερ που την περίοδο των παρακολουθήσεων ερευνά τα συμφέροντα ιδιωτικών τραπεζών και τραπεζιτών;
Σύμφωνα με έγγραφα που μελέτησε το Reporters United, την 1η Ιουνίου του 2020, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε2402/2020, η ΕΥΠ κατέθεσε στην Cosmote αίτημα για άρση του απορρήτου σε αριθμό κινητού που ο δημοσιογράφος διατηρούσε στον πάροχο. Η άρση του απορρήτου ζητήθηκε για δύο μήνες -από την 1η Ιουνίου έως την 1η Αυγούστου 2020- με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.
Στις 13 Ιουλίου η ΕΥΠ, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε3077/2020, ζητάει παράταση της άρσης του απορρήτου του ίδιου αριθμού, πάλι για λόγους εθνικής ασφάλειας και για διάστημα δύο μηνών, έως την 1η Οκτωβρίου 2020.
Ωστόσο, έναν μήνα αργότερα, στις 12 Αυγούστου, η ΕΥΠ, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε3580/2020, ζητάει ξαφνικά παύση της άρσης του απορρήτου, πριν δηλαδή εκπνεύσει το δεύτερο δίμηνο των παρακολουθήσεων.
Και οι τρεις διατάξεις -άρση απορρήτου, παράταση και παύση της άρσης- έγιναν μετά από άδεια που έδωσε η αρμόδια Εισαγγελέας, χωρίς την οποία είναι παράνομη η άρση του απορρήτου. Ωστόσο, η Εισαγγελέας που εκδίδει τις σχετικές διατάξεις άρσης του απορρήτου είναι η Εισαγγελέας της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, θεσμός που στεγάζεται στο κτίριο της ΕΥΠ στην Κατεχάκη. Πρόκειται για τη Βασιλική Βλάχου, εισαγγελέα Εφετών.
Οι διατάξεις της ΕΥΠ που αίρουν το απόρρητο των επικοινωνιών πολιτών για λόγους εθνικής ασφάλειας δεν αναφέρουν ούτε το όνομα του θιγόμενου ούτε εξειδικεύουν τους λόγους της άρσης του απορρήτου. Περιορίζονται στον αριθμό τηλεφώνου και στην αόριστη επίκληση της εθνικής ασφάλειας. Μόνο το 2021 εκδόθηκαν 13.751 τέτοιες άρσεις – με κάθε άρση να μπορεί να αντιστοιχεί σε παραπάνω από ένα τηλέφωνο.
Ο δημοσιογράφος ρωτάει αν παρακολουθείται και αμέσως η ΕΥΠ σταματά τις υποκλοπές
Στις 12 Αυγούστου 2020, τη μέρα που η ΕΥΠ ζήτησε να σταματήσει η άρση του απορρήτου του Κουκάκη, ο δημοσιογράφος κατέθεσε στην ΑΔΑΕ καταγγελία για να του γνωστοποιήσει αν παρακολουθούνται οι επικοινωνίες του σε δύο αριθμούς κινητών κι ένα σταθερό τηλέφωνο.
